แมวควรฉีดวัคซีนเมื่อไหร่? คู่มือฉีดวัคซีนแมวตามช่วงอายุ


ความสำคัญของการฉีดวัคซีนในแมว

การฉีดวัคซีนเป็นหนึ่งในวิธีที่มีประสิทธิภาพที่สุดในการป้องกันโรคร้ายแรงในแมว ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันและยืดอายุขัยของสัตว์เลี้ยงที่คุณรัก

ป้องกันโรคร้ายแรง

วัคซีนช่วยป้องกันแมวจากโรคที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิต เช่น:

  • โรคไข้หัดแมว (Feline Panleukopenia): เป็นโรคไวรัสที่รุนแรงและแพร่กระจายได้ง่าย

  • โรคหวัดแมว (Feline Herpesvirus และ Calicivirus): ทำให้เกิดอาการทางเดินหายใจและตาอักเสบ

  • โรคพิษสุนัขบ้า (Rabies): เป็นโรคที่สามารถติดต่อสู่คนได้และไม่มีทางรักษา

การฉีดวัคซีนช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อและการแพร่กระจายของโรคเหล่านี้


เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน

  • วัคซีนกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของแมวให้ผลิตแอนติบอดีเฉพาะต่อเชื้อโรค เมื่อแมวเผชิญกับเชื้อจริง ระบบภูมิคุ้มกันจะตอบสนองได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ


ลดค่าใช้จ่ายในการรักษา

  • การป้องกันโรคด้วยวัคซีนมีค่าใช้จ่ายน้อยกว่าการรักษาเมื่อแมวป่วย การรักษาโรคที่รุนแรงอาจต้องใช้เวลานานและมีค่าใช้จ่ายสูง


ปกป้องสุขภาพของมนุษย์

  • บางโรค เช่น โรคพิษสุนัขบ้า สามารถติดต่อจากแมวสู่คนได้ การฉีดวัคซีนไม่เพียงแต่ปกป้องแมว แต่ยังช่วยปกป้องสุขภาพของเจ้าของและครอบครัว


ปฏิบัติตามกฎหมายและข้อบังคับ

  • ในหลายประเทศ การฉีดวัคซีนบางชนิด เช่น วัคซีนพิษสุนัขบ้า เป็นข้อบังคับทางกฎหมาย การไม่ปฏิบัติตามอาจมีผลทางกฎหมายและส่งผลต่อการเดินทางหรือการเลี้ยงสัตว์ในบางพื้นที่


ตารางการฉีดวัคซีนแมวตามช่วงอายุ

อายุแมววัคซีนที่แนะนำหมายเหตุ
6 สัปดาห์ตรวจสุขภาพและถ่ายพยาธิเริ่มต้นการดูแลสุขภาพ
8 สัปดาห์วัคซีนรวมเข็มที่ 1 (FVRCP)ป้องกันโรคไข้หัดแมวและหวัดแมว
12 สัปดาห์วัคซีนรวมเข็มที่ 2 + วัคซีนพิษสุนัขบ้าเข็มที่ 1เสริมภูมิคุ้มกัน
16 สัปดาห์วัคซีนรวมเข็มที่ 3 + วัคซีนพิษสุนัขบ้าเข็มที่ 2ครบโปรแกรมวัคซีนพื้นฐาน
ทุกปีวัคซีนรวม + วัคซีนพิษสุนัขบ้ากระตุ้นภูมิคุ้มกันต่อเนื่อง


วัคซีนที่จำเป็นและวัคซีนทางเลือก

การฉีดวัคซีนให้แมวเป็นหนึ่งในวิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันโรคร้ายแรงที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ วัคซีนสำหรับแมวสามารถแบ่งได้เป็น วัคซีนที่จำเป็น (Core Vaccines) ซึ่งทุกตัวต้องได้รับ และ วัคซีนทางเลือก (Non-Core Vaccines) ซึ่งจะขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อมและไลฟ์สไตล์ของแมว


วัคซีนที่จำเป็น (Core Vaccines)

วัคซีนกลุ่มนี้คือวัคซีนที่สัตวแพทย์แนะนำให้แมวทุกตัวต้องได้รับ โดยเฉพาะในวัยเด็ก เพราะโรคที่ป้องกันได้จากวัคซีนเหล่านี้สามารถแพร่ระบาดได้ง่ายและมีอันตรายสูง

1. FVRCP วัคซีนรวม 3 โรค

FVRCP คือวัคซีนรวม 3 โรคในเข็มเดียว ประกอบด้วย

ตัวย่อ โรคที่ป้องกัน รายละเอียด
FVR Feline Viral Rhinotracheitis โรคหวัดแมวที่เกิดจากเชื้อไวรัส เฮอร์ปีส์ ซึ่งสามารถติดจากละอองน้ำมูกได้ง่าย
C Calicivirus ทำให้แมวมีแผลในปาก มีไข้ น้ำลายไหล
P Panleukopenia หรือที่รู้จักกันว่า “ไข้หัดแมว” เป็นโรคไวรัสร้ายแรงที่ทำให้เกิดอาการท้องเสีย อาเจียน และเม็ดเลือดขาวลดลงอย่างเฉียบพลัน

ช่วงอายุที่ควรฉีด

  • เริ่มเข็มแรกตอนอายุ 6-8 สัปดาห์

  • ฉีดกระตุ้นทุก 3-4 สัปดาห์จนถึงอายุ 16 สัปดาห์

  • จากนั้นฉีดกระตุ้นอีกครั้งเมื่ออายุ 1 ปี และ ทุกปีหรือทุก 3 ปีตามคำแนะนำสัตวแพทย์


2. Rabies: วัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า

ถึงแม้แมวจะไม่ได้ออกไปนอกบ้านบ่อย แต่โรคพิษสุนัขบ้าเป็นโรคที่ อันตรายถึงชีวิตทั้งในคนและสัตว์ และยังเป็นโรคที่กฎหมายในหลายประเทศ รวมถึงประเทศไทย บังคับให้ฉีดทุกปี

ข้อควรรู้เกี่ยวกับวัคซีน Rabies

  • ป้องกันการติดเชื้อไวรัสที่เข้าสู่ระบบประสาทส่วนกลาง

  • แพร่ผ่านน้ำลายของสัตว์ที่ติดเชื้อ เช่น การกัดหรือข่วน

  • หากแมวไปกัดคน เจ้าของต้องแสดงเอกสารฉีดวัคซีนตามกฎหมาย

ช่วงอายุที่ควรฉีด

  • ฉีดครั้งแรกเมื่ออายุประมาณ 12-16 สัปดาห์

  • จากนั้นฉีดซ้ำ ทุกปี


วัคซีนทางเลือก (Non-Core Vaccines)

วัคซีนกลุ่มนี้ไม่จำเป็นต้องได้รับในทุกแมว แต่จะแนะนำในกรณีที่แมวมีพฤติกรรมเสี่ยง เช่น ออกนอกบ้านบ่อย มีแมวร่วมบ้านหลายตัว หรืออาศัยในพื้นที่ที่มีโรคระบาด

1. FeLV (Feline Leukemia Virus)

ป้องกันโรคลิวคีเมียในแมว ซึ่งสามารถแพร่กระจายผ่านน้ำลาย ปัสสาวะ หรือการเลียขนกัน

อันตรายของโรค FeLV:

  • ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันของแมวอ่อนแอลง

  • เสี่ยงต่อการติดเชื้อแทรกซ้อน เช่น หวัดเรื้อรัง

  • บางกรณีอาจทำให้เกิดเนื้องอกหรือมะเร็งในระบบเม็ดเลือด

ช่วงอายุที่ควรฉีด:

  • เริ่มเข็มแรกที่อายุ 8-9 สัปดาห์

  • ฉีดกระตุ้นอีกเข็มใน 3-4 สัปดาห์ถัดไป

  • จากนั้น ฉีดซ้ำทุกปี หากแมวมีความเสี่ยง


2. FIV (Feline Immunodeficiency Virus)

รู้จักกันว่า “โรคเอดส์แมว” ทำให้ภูมิคุ้มกันของแมวลดลงเรื่อยๆ

ลักษณะการติดต่อ:

  • ติดต่อผ่านการกัดที่รุนแรง โดยเฉพาะแมวตัวผู้ที่ชอบต่อสู้

ข้อควรรู้:

  • วัคซีน FIV ไม่ได้ฉีดให้แมวทั่วไป เพราะแมวเลี้ยงในบ้านล้วนมีความเสี่ยงน้อย

  • วัคซีนอาจทำให้การตรวจเลือดในอนาคตให้ผลผิดพลาด (แสดงผลบวกแม้ไม่มีเชื้อจริง)

ช่วงอายุที่ควรฉีด:

  • ขึ้นอยู่กับความเสี่ยง และคำแนะนำของสัตวแพทย์


สรุปในรูปแบบตาราง: วัคซีนแมว

วัคซีนประเภทอายุเริ่มฉีดความถี่ป้องกันโรค
FVRCPจำเป็น6-8 สัปดาห์ทุกปี/3 ปีหวัดแมว, ไข้หัดแมว
Rabiesจำเป็น12-16 สัปดาห์ทุกปีพิษสุนัขบ้า
FeLVทางเลือก8-9 สัปดาห์ทุกปีลิวคีเมียแมว
FIVทางเลือกขึ้นอยู่กับความเสี่ยงทุกปีเอดส์แมว


คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการฉีดวัคซีนแมว

Q: แมวโตแล้วจำเป็นต้องฉีดวัคซีนหรือไม่?

A: จำเป็น เนื่องจากภูมิคุ้มกันจากวัคซีนจะลดลงเมื่อเวลาผ่านไป การฉีดวัคซีนกระตุ้นทุกปีช่วยรักษาระดับภูมิคุ้มกัน


Q: วัคซีนมีผลข้างเคียงหรือไม่?

A: อาจมีอาการข้างเคียงเล็กน้อย เช่น บวมบริเวณที่ฉีด หรืออ่อนเพลีย แต่จะหายไปภายใน 1-2 วัน


สรุป

การฉีดวัคซีนเป็นส่วนสำคัญในการดูแลสุขภาพแมว ช่วยป้องกันโรคร้ายแรงและเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน เจ้าของแมวควรปฏิบัติตามตารางการฉีดวัคซีนและปรึกษาสัตวแพทย์เพื่อคำแนะนำที่เหมาะสม